ශ්‍රීලංකා මුස්ලිම් සමාජ හා සංස්කෘතික අධ්‍යයනය

ශ්‍රී ලාංකික මුස්ලිම් ජනතාවගේ මවුබස කුමක්දැයි යන්න පිළිබඳව අන් ආගමික ජනතාව මෙන්ම මුස්ලිම් ජනතාව අතරත් විවිධ මතිමතාන්තර ඕනෑතරම් පළවී ඇත. නමුත් මේ දෙපාර්ශ්වයේම බහුතරය විශ්වාස කරන්නේ මුස්ලිම් ජනතාවගේ මවු බස දෙමළ බස යන්නයි. ඇතැම් මුස්ලිම් ජනයා එය අරාබි බස විය යුතුය කියා ද මත පළ කරති. මුස්ලිම් දේවස්ථානවල සිකුරාදා විශේෂ දේව මෙහෙය දෙමළ හා අරාබි බසින් පැවැත්වීම ඊට හොඳම උදාහරණයකි. මේ නිසාම ශ්‍රී ලංකාවේ බහුතර දෙමල මුස්ලිම් ජනතාව භාවිතා කරන්නේ දෙමළ බසය. එය අද ඊයෙක සිට නොව පරම්පරා ගණනාවක කාලයක් තිස්සේ සිදුවෙමින් පවතින්නකි. ශ්‍රී ලාංකික බහුතර දෙමල මුස්ලිම් ප්‍රජාව දෙමළ බස කතා කළත්, කොළඹ, මහනුවර,හම්බන්තොට හා ගාල්ල වැනි ප්‍රධාන නගරවල මුස්ලිම් ජනතාව ඉංග්‍රීසි බසත්, සිංහල බසත් ,මැලේ බසත්  තම ප්‍රධාන භාෂාව බවට පත්කරගෙන සිටිති. විශේෂයෙන් හම්බන්තොට ජීවත්වන මුස්ලිම් ජනයා ඉතා නිවැරැදිව සිංහල බස හසුරුවති. මෙරට ජීවත්වන මැලේ මුස්ලිම් ජාතිකයන්ගේ  ප්‍රධානතම භාෂා වන්නේ ද මැලේ, සිංහල හා ඉංග්‍රීසිය. එහෙත් දෙමළ බස මුස්ලිම්වරුන්ගේ භාෂාවකැයි ලේබල් ගසා ඇති නිසාම මුස්ලිම් ජාතිකයකුට තවත් මුස්ලිම් ජාතිකයකු ම

ඉස්ලාම් යන වදන වටා ගෙතී ඇති ව්‍යාකූලතා තිබියේ වී නමුත්, ඉස්ලාම් දහම ප‍්‍රතිසංස්කරණය සඳහා වන ඉල්ලීම අද ඊයේ ගොඩනැගුණු අලූත් දෙයක් නොවේ. මුස්ලිම් සමාජයන් පාලනය කිරීම සඳහා අරමුණු කොට, කුරානයෙන් සහ මහම්මද්තුමාගේ සම්ප‍්‍රදායයන්ගෙන් සපයා ගැනෙන ඇතැම් ප‍්‍රතිපදා, නූතනත්වය සහ අදාළ සමාජ පරිවර්තනයන් සමග නොගැළපෙන හැම විටකම මුස්ලිම් විද්වතුන් සහ ක‍්‍රියාධරයන් කවදත් ප‍්‍රතිසංස්කරණයන් වෙනුවෙන් හඬ නගා තිබේ. ඇත්ත වශයෙන්ම, ඉස්ලාමීය අධ්‍යයනයන් පිළිබඳ ඉතා කීර්තිමත් ගිහි ශාස්ත‍්‍රඥයෙකු වන මොහොමඞ් ආර්කූන්(1928-2010) ඔහුගේ අසහාය කෘතිය නම් කෙළේ, ‘‘ඉස්ලාම් දහම: ප‍්‍රතිසංස්කරණය වෙයිද, අයාලේ යයිද’’ යනුවෙනි. කෙසේ වෙතත්, ප‍්‍රධාන වශයෙන් මුස්ලිම් නොවන හෝ කලක් මුස්ලිම් ක‍්‍රියාධරයන් වශයෙන් සිටි සුළුතරයක් අද වන විට අලූත් ඉල්ලීම් විශේෂයෙක් මතු කරමින් සිටිති. එනම්, ඉස්ලාම් දහම ප‍්‍රතිසංස්කරණය කිරීමේ කාර්යය, කුරානය ‘තහනම් කිරීමෙන්’ හෝ එය ‘කපා කොටා දැමීමෙන්’ පටන් ගත යුතු බව කියමින් කෙලින්ම කුරානය වෙතට ඇඟිල්ල දිගු කිරීමයි. ඔවුන්ගෙන් කෙනෙකු, ශුද්ධ වූ කුරානය, හිට්ලර් ලියූ ‘‘මගේ අරගලය’’ නැමැති කෘතියට සම කිරීමට තරම් දුර දිග ග

සුෆිවාදය යනු ඉස්ලාම් ආගමට අයත් ආධ්‍යාත් මික නිකායක් වන අතර එහි ඉතිහාසය 03 වැනි හා 09 වැනි ශතවර්ෂ දක්වා විහිදේ. සුෆි සාන්තුවරු ගිහි ජීවිතය අතහැර, සරල භාවනානුයෝගී ජීවිතයක් ගත කරති. භක්ති ගීත හා කවි ලියා ඒවා අල්ලාගේ නාමයෙන් ගායනා කිරීම මගින් දෙවියන් සමග ඍජු සබඳතාවක් ගොඩනගා ගත හැකි වග සුෆි බැතිමත්තු දැඩිව විශ්වාස කරති. දෙවියන් හා ගුප්ත ලෙස ඒකාත්මිකවීමට නම් භාවනාව හරහා මමත්වය නැති කළ යුතුය. සුෆි බැති ගී දෑත් විහිදා මිහිරි ලෙස ගායනා කිරීම යනු දෙවියන්ට හදපත්ළෙන්ම ආදරය පිරිනැමීමයි. සියලු ලෞකික තෘප්තීන් අතහැර දෙවියන්ට ප්‍රේම කිරීම සුෆිවරුන් හඳුන්වන්නේ ‘ඉෂ්ක්’ ලෙසය. මෙය ගැහැනු, පිරිමි අතර හටගන්නා හැඟීම්බර ආලයට වඩා වෙනස් එකකි. එක් දිනක සිය පෙම්වතියට දැඩි සේ ආදරය කරන පෙම්වතෙකු ඊළඟ දවසේ ඇගේ දොසක් දැක ඇයට සැබැවින්ම වෛර කරයි. වරෙක ඇය වෙනුවෙන් දිවි පිදීමට පවා කැපවන ඔහු තවත් විටෙක ඊර්ෂ්‍යාවෙන් උමතු වී ඇය මරා දැමීමට තැත් කරයි. ‘ඉෂ්ක්’ යනු ආත්මාර්ථය අබිබවා ගැඹුරටම ගමන් කරන දිව්‍යමය ප්‍රේමයකි. අදහන්නාගේ ආත්මය පතුලේ තැන්පත්ව තිබෙන මේ ආධ්‍යාත්මික දේව ප්‍රේමය, බැති ගී ඔස්සේ අවදි කොට ඔහු/ඇය දිව්‍යමය ධ්‍යානයක

මාසයක්‌ පුරා පැවැත්වෙන රාමසාන් උපවාස සමය තුළ ඉතා වැදගත් ආගමික, ආචාර විද්‍යාත්මක, දාර්ශනික සහ ප්‍රායෝගික අගයක්‌ ඇත. මසක්‌ පුරා උපවාස ශීලය රැකීමෙන් එය රකින අයට කුසගින්න යනු කුමක්‌දැයි හරි හැටි ප්‍රත්‍යක්‍ෂ වෙයි. එවන් ශීලයක්‌ නොරැක තුන්වේල හොඳින් කා බී කුස පුරවන අයට සෙසු සමාජයේ නිරතුරු කුස ගින්නෙන් පෙළෙන ජනතාව ගැන කල්පනා නොවේ. අසරණ දිළිඳු හා රෝගී ජනයාට ධර්මයේ නියමිත පරිදි සකාත් ප්‍රතිපත්තිය අනුව ආහාරපාන ආදිය හෝ ඒවා මිලට ගැනීම සඳහා මුදල් පරිත්‍යාග කළ යුතු බවට මෙම උපවාස ශීලයෙන් කෙරෙන සිහිගැන්වීම ඉතා වැදගත්ය. මුස්‌ලිම්වරුන්ගේ රාමසාන් උත්සවය එක්‌ එක්‌ අවුරුද්දේ පැවැත්වෙන දිනය වෙනස්‌ වෙයි. උත්සවයේ ආරම්භක සහ අවසාන දිනය තීරණය කෙරෙන්නේ ඉස්‌ලාමීය චන්ද්‍ර වර්ෂය සහ චන්ද්‍රයාගේ දර්ශනය පාදක කරගෙනයි. මෙදින මෙරට රාජ්‍ය හා බැංකු නිවාඩු දිනයකි. මෙම උත්සවයේ නිමිත්ත ඉස්‌ලාම් භක්‌තිකයන්ගේ ශුද්ධ වූ ග්‍රන්ථය වූ අල් කුරානයේ නියම කොට ඇති පරිදි උපවාස ශීලය (Fasting) රැකීමයි. මෙම උපවාසය ශීලය අල්ලා නම් සර්වබලධාරී දෙවිඳු විසින් ජිබ්රිල් හෙවත් අලෙයි සලාම් නම් තම දූතයා මගින් මහමත්තුමාට කරන ලද එළිදරව්වෙහි ඇතුළත් වූවකි.